Wat is mijn grootste passie in mijn werk?

Met tekeningen en tijdens rondleidingen vertellen hoe mooi de natuur is, en welke invloed wij hebben op onze omgeving. We maken ons zorgen om grote ontwikkelingen, zoals klimaatverandering, pandemieën, veranderingen in de wereldeconomie. Kleinere, meer plaatselijke veranderingen worden vaak over het hoofd gezien. Toch hebben die kleine veranderingen, bij elkaar opgeteld, zeker zoveel invloed: veranderingen in landgebruik en waterhuishouding betekenen dat dieren en planten, beetje bij beetje, hun leefgebied verliezen. Hiermee wil ik bijdragen aan bewustwording die de basis is voor natuurbescherming.

Wat is mijn grootste angst?

In mijn werk: niet gehoord worden. Ik kan de mooiste tekeningen maken, maar wanneer niemand weet dat ze bestaan, bereik ik weinig.

Waar houd ik het meest van aan mijn werk?

Ik organiseer excursies en teken. Ik houd van eenvoud: de complexe werkelijkheid terug brengen tot een eenvoudige uitleg in woorden, en in tekeningen met een “klare lijn”. Tegelijkertijd heb ik een enorme belangstelling voor uitzonderingen. De schoonheid van de natuur zit hem in de verscheidenheid. Dier- en plantensoorten kunnen alleen samen voorkomen doordat iedere soort verschilt van alle andere. In zekere zin is iedere soort een uitzondering op de regel.

Wat is mijn grootste valkuil?

Ik kan zo enorm opgaan in mijn passie, dat ik halverwege mijn verhaal mijn publiek kwijt raak. Dat heb ik goed in de gaten, maar het duurt even voordat ik erop kan reageren, omdat de energie van mijn passie me een tijd voortstuwt en afremmen tijd kost. Dit geld ook voor mijn tekenwerk, waarbij ik vaak net even meer doe dan gevraagd is.

Wat zegt de uitspraak ‘Passie Pensioneert Nooit’ mij?

Soms zie ik gepensioneerden eenzaam op een stoel thuis zitten. Maar ik heb ook vrienden die, sinds hun “formele” pensioen alleen maar actiever zijn geworden en eindelijk toekomen aan wat wezenlijk is. In Naturalis (natuurhistorisch museum in Leiden) was vroeger een kamertje waar gepensioneerde onderzoekers hun levenswerk konden voortzetten. Ik weet niet of dit kamertje er nog is, maar op zo’n plek wil ik terecht komen. Pensioen als een tijd zonder (geld)zorgen, toegewijd aan mijn passie.

Wat zou ik aan mezelf willen veranderen?

Overal waar ik kom, waar ik langs rijd, zie ik het landschap veranderen. Fantastische, bloemrijke weilanden veranderen in saaie grasvelden. Beken worden rechtgetrokken. Natte plaatsen drooggelegd. Soms zou ik willen dat ik dit los kan laten, even kan vergeten. Passie betekend ook dat ik me zorgen maak om dingen waar ik niets aan kan veranderen.

Wat is mijn grootste professionele prestatie tot nu toe?

Mijn grootste professionele prestatie is dat ik een, weliswaar onzeker, bestaan heb kunnen opbouwen met het maken van educatieve tekeningen. Wil je zien wat ik bedoel, kijk dan op www.paulveenvliet.art

Waar zou ik het liefst willen leven en werken?

In Slovenië, het land waar ik nu woon. Dit kleine landje heeft een geweldig diverse natuur, hier vindt ik alle dieren en planten die ik vroeger alleen uit boeken kende.

Wat is mijn meest markante karakteristiek?

Ik weet niet hoe anderen mij zien, maar zou het zelf omschrijven met een onstuitbare passie voor al wat leeft, die, door een leven lang studeren, heeft geleid tot een uitgebreide kennis. Dat maakt mij ook wel eens drammerig, wanneer ik weet dat ik gelijk heb maar even geen zin heb om iets uit te leggen of het gevoel heb niet gehoord te worden.

Wat is de plek waar ik de beste ideeën krijg buitenshuis?

Niet ver van mijn huis is een plaats in de heuvels, waarvandaan je heel ver uitzicht hebt. Je komt er niemand tegen: wanneer ik hier wandel, ben ik alleen. Nou, ja, er zijn vlinders, vogels en soms herten, reeën en beren. Na een tijdje voel ik negatieve gedachten verdwijnen in de verte, waardoor ik ruimte in mijn hoofd krijg voor nieuwe ideeën.

Welke boeken hebben mijn leven beïnvloed en hoe?

Ik sprak met vogels, viervoeters en vissen van Konrad Lorenz (inclusief het hoofdstuk over het houden van inheemse vogels, wat in de Nederlandse editie weg gesensoreerd is) (1943): door zijn boek weet ik dat er meer mensen zijn die denken zoals ik.

The variation of animals under domestication van Charles Darwin (1868): wat heeft die man in zijn leven een kennis vergaard! In feite is dit een gids die alle rassen van indertijd gehouden dieren beschrijft en tegelijkertijd ook de basis voor zijn “Origin of species”. Voor mij verteld dit boek hoe belangrijk een uitgebreide en gedetailleerde kennis is, om te komen tot een dieper begrip van de natuur.

Die Süsswasserfische der Österreichischen Monarchie, mit Rücksicht auf die angränzenden Länder van Ernst Häckel en Jakob Kner (1858): nu bijna vergeten, maar voor mij een onovertroffen veldgids die de vissen van Midden Europa beschrijft. Zij maakten scherp onderscheid tussen soorten die later zijn samengevoegd als “onbelangrijke plaatselijke variatie”, maar recent DNA onderzoek bewijst dat zij vaak gelijk hadden. Dit boek laat zien dat nauwkeurig observeren de basis is voor de kennis die wij nodig hebben om de diversiteit in de natuur te begrijpen. Ook de zwart-wit tekeningen in dit boek zijn van uitmuntende kwaliteit.

‘You Only Die Once’. Welke muziek wil ik beluisteren op mijn laatste dag?

Iedere dag luister ik naar muziek. Mijn favoriete muziek is niet steeds dezelfde, soms vindt ik iets prachtigs en dan zet ik het op “repeat”, dagen of wekenlang. De eerste muziek waarvoor ik viel was “Windforce 11” van Nadieh; vindt ik nog steeds prachtig. Momenteel luister ik veel Mandopop (luistermuziek uit China). Moet ik kiezen? Zet dan maar “Flowers in a riot of color” aan, bijvoorbeeld de bamboe fluit versie van Chen Yue.

Wie is mijn held of heldin in fictie?

Haha: Ponyo, van de Japanse tekenfilm van studio Ghibli. Ga maar kijken: staat op Netflix. (En kijk daarna ook naar My Neighbor Totoro.)

Wie zijn mijn helden en heldinnen in real life?

David Attenborough, hoeft geen uitleg, denk ik. En Bas Teunis: zijn tekenwerk heeft mij geïnspireerd om te experimenteren met de zwart-wit stippeltechniek. Ook al werk ik tegenwoordig veel in kleur: mijn tekentechniek is nog steeds gebaseerd op “zijn stippeltekeningen”. En mijn mentor van de universiteit, hagedissenonderzoeker/dierecoloog Henk Strijbosch. Marjo Hoedemaker ook: (gepensioneerd) bedrijfsleider in Dierenpark Amersfoort waar ik een tijd heb gewerkt en met weemoed aan terugdenk.

Welke film zou ik jou aanraden ooit in jouw leven te zien?

Recent heb ik genoten van k-drama (Koreaanse series): Hometown cha-cha-cha heeft een geweldige sfeer. It’s okay to not be okay raakt me diep omdat het verteld dat je mag zijn wie je bent. Hotel del Luna heeft de mooiste scenes. Mad dog laat de diepe boosheid zien van iemand die weet dat hij gelijk heeft. Veel Amerikaanse series vindt ik afstotelijk met alle sex en bloederigheid.

Wat zegt de uitspraak ‘Ik ben de verhalenverteller van mijn eigen leven mij?

Mmm, niets eigenlijk. Ik zit vol van verhalen over dingen die ik heb meegemaakt en vertel graag over de dieren en planten die ik om mij heen zie. Maar of dat is wat je met deze vraag bedoeld? Ik ben niet zo goed met beeldspraak en vermoed dat ik deze vraag verkeerd lees.

Welke rol spelen verhalen in mijn leven en werk?

Mijn leven en werk is vertellen wat ik om mij heen zie. Mijn tekeningen zijn ook verhalen. Soms vertellen ze hoe een dier of plant eruit ziet. Maar mijn belangrijkste tekeningen vertellen over “voor en na” veranderingen in de natuur. Ik heb ook een tijd lesgegeven: dierecologie in Leeuwarden. Als ik het had over een of andere diersoort, zag ik niet-begrijpende gezichten in de collegezaal. Dan tekende ik dat dier even op het bord. Een keer daagden studenten mij uit om allerlei dieren te schetsen, en dan vertelde ik er meteen bij waarom iedere soort zo prachtig is. Een plezier dat we hadden (of was ik de enige die hier lol in had?).

Naar welk project, in 2022 kijk ik uit?

Ik kijk uit naar de publicatie van twee boeken waar ik aan werk: een tuinplantengids die verteld welke planten goed zijn voor de natuur (vogels, bijen enz.) maar ook welke juist niet goed zijn (invasieve soorten) i.s.m. Tuincentrum Soontiëns en de Veldgids Kustvissen van stichting RAVON/KNNV uitgeverij.

Wie zie ik graag uitgenodigd door Peter om hun Passie Pensioneert Nooit verhaal te vertellen?

Bart Wessels van de KNNV uitgeverij. De Veldgids Kustvissen van stichting RAVON, waar ik nu aan werk gaat door hen worden uitgeven worden. We hebben in het verleden al wel eens contact gehad, en ik hoop dat deze gids het beging gaat worden voor een langdurige samenwerking.

Stefan Martherus bij Malmberg uitgeverij: ik zag op hun website dat ze eindredacteuren zoeken voor biologie onderwijsmateriaal. Dat zou ik dolgraag doen en ik heb er ook de kennis en ervaring voor. Daarnaast zou ik graag tekeningen maken voor biologieboeken.

Peter-Pim Stolker, eigenaar van PressArt: hij maakt de bebording voor o.a. Staatsbosbeheer, gemeentes en dierentuinen: met hem zou ik als tekenaar willen samenwerken.

Hoe kun je contact met mij opnemen?

Via mijn website: www.paulveenvliet.art